Internet dla współczesnych dzieci i młodzieży stał się podstawowym, często jedynym, medium. To w Internecie dzieje się dla nich życie. Z jednej strony daje on im wiele szans na rozwój, z drugiej wiąże się z licznymi zagrożeniami z cyberprzemocą na czele. Jak dzieci i młodzież krzywdzą się w Internecie? Jak na cyberbullying powinni zareagować rodzice ofiary?
Świat przeszedł rewolucję cyfrową. Dzisiaj praktycznie każdy regularnie, a przynajmniej okazjonalnie, korzysta z Internetu. Początkowe zachwyty nad nowymi możliwościami i nieograniczoną wolnością słowa zostały przysłonięte przez negatywne zjawiska, takie jak cyberprzemoc, fake newsy czy hacking. Dlatego coraz więcej instytucji i firm prowadzi kampanie związane z bezpieczeństwem w Internecie. Jedną z nich jest akcja ubezpieczyciela UNIQA “Masz moc na hejt”, o której dowiesz się więcej na https://mubi.pl/biuro-prasowe/masz-moc-na-hejt-uniqa/.
Zdefiniujmy to!
Cyberprzemoc to jedno z poważniejszych zagrożeń w Internecie. Co jakiś czas pojawiają się w mediach informacje o próbach samobójczych młodych osób, które były nękane w sieci. Raz w związku z takimi zdarzeniami mówi się o hejcie, innym razem o cyberprzemocy, a jeszcze kiedy indziej o cyberbullyingu. Co oznaczają te pojęcia?
- Cyberprzemoc – przemoc, która związana jest między innymi z nękaniem, gnębieniem, zastraszaniem, czy wyśmiewaniem kogoś w Internecie przy użyciu urządzeń elektronicznych.
- Cyberbullying – to cyberprzemoc występująca między rówieśnikami, często z tej samej szkoły, a nawet klasy. Kiedy do takich zdarzeń dochodziło na korytarzach szkolnych czy w szatniach, a teraz dzieje się ona także w Internecie.
- Hejt – forma cyberprzemocy, która polega na obraźliwym, agresywnym i poniżającym komentowaniu. Celem hejtu jest okazanie pogardy i poniżenie danej osoby lub grupy społecznej.
W Internecie łatwiej o przemoc również tą między rówieśnikami z jednej szkoły czy klasy, ponieważ sprawcy czują się anonimowi, co oczywiście jest tylko pozorne. Jednocześnie o wiele prościej jest napisać coś obraźliwego, niż powiedzieć innej osobie prosto w twarz.
Jak dzieci krzywdzą się w Internecie?
Dla młodzieży i dzieci życie towarzyskie w dużej części odbywa się w Internecie. Na portalach społecznościowych dzielą się zdjęciami, myślami czy twórczością, zakładają grupy i tam piszą do siebie. Niektórzy tworzą treści na Tik Toka, Youtuba, Instagrama czy Twitcha. Wykluczenie z grupy, obraźliwe komentarze pod zdjęciami lub filmikiem mogą być dla najmłodszych bardzo bolesne – szczególnie gdy pochodzą od rówieśników.
Jakie więc mogą być formy cyberbullyingu? Oto najczęściej spotykane formy rówieśniczej przemocy w Internecie:
- hejt,
- publikowanie obraźliwych, ośmieszających i poniżających treści na temat konkretnej osoby,
- podszywanie się pod inną osobę,
- wykluczenie z grupy,
- kradzież tożsamości w Internecie,
- dalsze przesyłanie prywatnie wysłanych zdjęć,
- flood (zalewanie kogoś wiadomościami, komentarzami),
- tworzenie poniżających i kompromitujących treści.
Z jakiego powodu niektórzy uczniowie padają ofiarą cyberbullyingu?
Hejt i cyberprzemoc najczęściej związane są z wyglądem fizycznym, ubiorem, poglądami, zainteresowaniami czy seksualnością ofiary. Pamiętajmy, by nigdy nie obwiniać ofiary za to, że padła ofiarą cyberprzemocy. Nie wolno relatywizować. Winny hejtu i cyberbullyingu jest zawsze hejter – wyjaśnia Tomasz Sowa redaktor w mubi.pl.
Jedną z cech cyberprzemocy wobec dzieci (cyberbullyingu) jest to, że nie jest to pojedyncze zdarzenie, ale regularne i rozciągnięte w czasie nękanie i poniżanie w Internecie. Gdy dochodzi do takich zdarzeń, to ofiara czuje się osaczona i bezsilna – długotrwała cyberprzemoc może doprowadzić do problemów zdrowotnych i psychicznych.
Ważna reakcja rodziców!
Niektóre zachowania dziecka mogą świadczyć o tym, że stało się ofiarą cyberbullyingu. Rodziców powinny zaniepokoić zmiany w zachowaniu: nagła niechęć do chodzenia do szkoły, rezygnacja z pasji, unikanie kontaktów z rówieśnikami czy spadek nastroju i smutek. Gdy rodzice zauważą takie zmiany u dziecka, to najpierw powinni przyjrzeć się jego zachowaniu, by zbyt pochopnie nie wyciągnąć wniosków – nie zawsze przyczyną zmian w zachowaniu jest cyberprzemoc czy hejt.
Jeśli okaże się, że dziecko doświadcza cyberprzemocy, to należy:
- zareagować spokojnie i z troską,
- wesprzeć dziecko,
- poradzić dziecku, by unikało kontaktu ze sprawcą hejtu czy cyberbullyingu,
- zebrać i zabezpieczyć dowody przemocy w Internecie,
- zgłosić naruszenie, jeśli do cyberprzemocy doszło w serwisie społecznościowym,
- nawiązać kontakt ze szkołą, jeśli to cyberbullying,
- zgłosić sprawę na policję, gdy dziecku grozi niebezpieczeństwo lub rodzic podejrzewa popełnienie przestępstwa.
Rodzice i nauczyciele mogą zadzwonić na numer 800 100 100, jeśli potrzebują wsparcia w rozwiązaniu problemu cyberprzemocy wobec dzieci. Natomiast dla młodzieży i dzieci przygotowano telefon zaufania pod numerem 116 111.
